Az Bilinen Kürtçe Atasözleri ve Anlamları
-
Agir berda kayê xwe da ber bayê. - Samanı ateşe verdi, rüzgarın önüne geçti.
Agir xweşe lê xweli jê çêdıbe. - Ateş iyi de külü olmasa.
Aqlê sivik barê girane. - Hafif akıl ağır yüktür.
Aşê dîna bi xwe digere. - Delinin değirmeni kendi kendine çalışır.
Av bi bêjingê nayê civandin. - Elekle su toplanmaz.
Ava da ser serî; çi bostek çi çar tilî. - Başı aşan su; ha bir karış olmuş, ha dört parmak.
Ba ji tehtê çi dibe? - Yel kayadan ne götürür?
Ban qul be, binban şil e. - Dam delikse dam dibi ıslaktır.
Bar neyê ber kerê, wê ker were ber bar. - Yük eşeğe gelmiyorsa eşek yüke gider.
Baran ser bahrê dibare. - Yağmur denizin üzerine yağar.
Barek gû di nava wîde disekinê, lê gotinek nasekine. - İçinde bir eşek yükü (barek=bir at, eşek yükü) bok duruyor ama bir laf durmuyor.
Bedewê çav kil kir, dilê xortan tev kul kir. - Güzel gözlerine sürme çekti, gençlerin gönlünü yakıp geçti.
Behr bi devê kûçika heram nabe. - Deniz itin ağzıyla haram olmaz.
Bela tên serê mêra. - Belâ yiğidin başına gelir.
Berxê xelkê ji meriv re nabin beran. - Başkasının kuzusu bize koç olmaz.
Bext nadim bi text. - Bahtı tahta değişmem.
Bexte romê nine.Bexte romê tinne
Bê derpê bigere, stûyê xwe li ber zalim xwar neke.- Donsuz dolaş fakat boynunu zalimlerin önünde eğme.Bi desta berda bi linga bidû gerya. - Elleriyle bırakıp, ayağı ile ardına düştü.
Bi dinyê bişêwire, bi aqlê xwe bike. - Dünyaya danış, aklına göre yap.
Bi pirsê mirov diçe mala xwedê. - Sorma ile insan Tanrı'nın evine kadar gider.Bi xweziya dest nagije baqê keziya. - Keşke ile eller saç örgüsü demetine yetişmez.
Bi dinyê bişêwir bi aqlê xwe bik. - Dünyaya danış, aklına göre yap.
Çavê derîgirtîya, li yê derivekirya ye. - Kapısı kapalı olanın gözü kapısı açık olandadır.
Çela ku morev ji hewalê xwe re bi kohle rojekî bi xwe dikevê. - Arkadaşına kazdığın kuyuya bir gün kendin düşersin.
Çêlîkê mara, bê jahr nabin. - Yılanın yavrusu zehirsiz olmaz.
Çavê li derîya, xwelî li seriya. - Dıșarıdan yardım umanın vay haline.
Çira ji koran re, def ji keran re bêfêde ye. - Çıranın köre, davulun sağıra yararı yoktur.
Çû dermanê mîzê, gû lê esirî. - Sidik ilacına gitti kabız oldu.
Digo mirî miriyê min e ez zanim çi gorî gore. - Ölü benim ölüm. Ne olduğunu ben bilirim.
Dara xweziya şin nabe. - Keşkenin ağacı yeşermez.
Darê ji binî nebır. - Ağacı kökünden kesme.
Dema mirov got "heq" çem disekine, av diçike. - İnsan "hak" dediği zaman; ırmak durur, su kesilir.
Derew dijminê Xwedê ye - Yalan Allah'ın düşmanıdır.
Derdê dilekî, jî barê deh mîlan girantir e. - Gönüldeki bir dert sırtladığın on yükten ağırdır.
Derdê feqîran nan e, derdê axa, kêf û dîlan e. - Fakirler ekmek derdindeler, Ağa ise; keyif ve şenlik derdindedir.
Neçe Muhtace Behnateme - Gitme Kokuna Muhtacım
Te Hinki Hezmıkıribe Neçe Rıhemin - Birazcık Sevdiysen Beni, Gitme Ruhum!
Her deri te dibinim ruete naça jiber çavemin - Her yerde seni görüyorum yüzün gitmiyor gözlerimden
Li ber eşkate zuwabum - Aşkından kurudum
Gelek evîndar şewitîn Ji wan neçêtir im yarê Ji xweliya vê laşê min Gorîna min çêkin yarê. - Bir çok aşık yandı. Onlardan beterim yarim. Bu bedenimin külleriyle Kabrimi yapın yarim.
Hezkirina hêviyê wekî ku ji dengê cîhanê yê herî xweş mirov strana guhdar bike. : Umudu sevmek dünyanın en güzel sesinden şarkı dinlemektir.
Tu cehnemê nebini buhust bi te xwes nabe. Cehennemi görmezsen cennet sana tatlı olmaz.
Dikim nakim te ji bîr nakim oy canê Destê
m nîne ji te hez dikim oy canê Gunhêm nîne, dil te dîr e oy canê.: Ne yapsam ne etsen seni unutamam oy canım, Elimde değil seni seviyorum oy canım, Günahım yok, gönül seni ister.Min dixwast bêjim hevalê Ji te hez dikim delalê Tu rêwiya wek xezalê Dil bi xwe re bir çû. Sevgilim demek isterdim, Seni seviyorum biriciğim demek... Yolcu ceylanlar gibi, Yüreğimi alıp ta götürdün..
Roj bi roj dihelim heval.. Tu pe nizani ! Ciger dikelin bi eşgirani heval. Doxtor hekim derman nedin. Ji derde min re tu dermani! Ji kula min tu derman i..! Gün be gün eriyorum hayat arkadaşım. Sen bilmezsin! Büyük sancılarla cigerim yanar hayat arkadaşım. Doktor ve hekimler çare bulamadılar. Derdime çare sensin! Yarama çare sensin!
Yaramın ez te wek dina hezdıkım u eze te hetta mırınê hezbıkım. Tû her tıştê mınî. - Yarim seni deliler gibi seviyorum ve ölüme kadar seveceğim. Sen benim her şeyimsin.
Mina Stêrke Ezmana Jî Ber Çawêmin Wendabû.. Gökteki Yıldız Gibi Gözlerimin Önünden Kayboldu..
Baweki 40 Ewladi Hudikir, 40 Ewladı Baweki Hudinekır.. Bir Baba 40 Evlada Bakar 40 Evlat Bir Babaya Bakmaz..
Ma Gelo Tu Zane Dileminde Ki Heye = Acaba Benim Gönlümdeki Kişiyi Biliyor musun ?
Wexta Tu Bawer Nakî, Ez Bi Devê Xwe Dibêjim, Ez Te Hezdıkım. Wê Çaxê Li Çavê Min Mêze Bikî û Bixwine Ew Te Hez Dıke Bawer Bıke. Sen Ne Zaman Bana İnanmazsan Ben Kendi Ağzımla Diyorum Seni Seviyorum. Sen Ne Zaman Gözlerime Baksan Oku O Seni Çok Seviyor İnan.
Beriya Behnateyi Cennetkir = Cennet Kokunu Özledim
Tu guli ez bülbüle temme teme. – Sen gülsün ben bülbülün.
Dilete Wek Şuri Gelek Çuyi Kuri – Aşkın Kılıç Gibi En Derine İndi
Wer Neçe Delalamın – Gel, Gitme Değerlim
Neçe Muhtace Behnateme – Gitme Kokuna Muhtacım
Beriya Behnateyi Cennetkir – Cennet Kokunu Özledim
Ma Gelo Tu Zane Dileminde Ki Heye – Acaba Benim Gönlümdeki Kişiyi Biliyor musun ?
Laşemi Direale Go Ti Tinebe – Vücudum Titriyor Sen Olmayınca
Neynokete Beşe Eze Bimrim – Tırnağına Zarar Gelse Ben Ölürüm
Jiyanamın – Hayatım
Dilete Wek Şuri Gelek Çuyi Kuri – Aşkın Kılıç Gibi En Derine İndi
Şahiya dilemin – Kalbimin dermanı
Dilemin ketiiyete – Gönlüm sana kaydı
Li ber eşkate zuwabum – Aşkından kurudum
Dilimin Bi Kuli xemme – Gönlüm yarali ve kederli
Dil Şikesti = Kırık Kalp
Lingemi Hereji Durite Dilemin Cemteye – Ayaklarım Senden Uzağa Gitsede Kalbim Hep Seninle
Mina Stêrke Ezmana Jî Ber Çawêmin Wendabû – Gökteki Yıldız Gibi Gözlerimin Önünden Kayboldu.
Zanibim Mirin Heye Taliye Disa Eze Jite Hezbikim – Sonunda Ölüm Olacağını Bilsem Yine Severim Seni
Eger Tu Yaminbi Kes Nikare Rajiye Ji Destemin – Eğer Sen Benimsen Kimse Alamaz Elimden
Derdê dilekî ji barê deh milan girantir e – Bir gönül derdi omuzdan 10 yükten daha ağırdır.
Go Ti Beje Dev Jiimin Berde Mirin Xweşti Ji Wi Hali – Beni Bırak Dersen Ölüm İyidir Bu Halden
Tu Kederamini – Kederimsin
Laşemi Te Digeri – Bedenim Seni Arıyor
Xude Te Jiminre Bihele Xezalamın – Allah Seni Bana Bağışlasın Ceylanım
Mina Stêrke Ezmana Jî Ber Çawêmin Wendabû – Gökteki Yıldız Gibi Gözlerimin Önünden Kayboldu.
Kaderamın – Kaderim
Ez te pir hezdikim. – Seni seviyorum.
Lı bendate ez heliyam – Seni beklemekten eridim
Çavreşa min nav û cergêm tev bi xwîn e. – Karagözlüm, içim, ciğerlerim kanar.
Ji eşkate ez dinbum. – Senin aşkından deliye döndüm.
Rehniya Çawemin – Gözümün Nuru
Hesretamın – Hasretim
Rukenamın – Gülen Yüzlüm
Diljin – Yaşayan Gönlüm
Min beriya te kiriye – Seni özledim
Tu parçaki jimini – Sen benden bir parçasın
Ez wek dina heztedikim. – Seni deliler gibi seviyorum.
Tu sebeba sekinandınamini – Sen durgunluğumun sebebisin.
Şahiya dilemin. – Kalbimin dermanı.
Rojinamın – Doğan Güneşim
Çawemi ijte pev keski nabine – Gözlerim senden Başkasını Görmüyor.
Xude Te Jiminre Bihele Delalamın – Allah Seni Bana Bağışlasın Değerlim
Xude Te Jiminre Bihele Xezalamın – Allah Seni Bana Bağışlasın Ceylanım
Te Hinki Hezmıkıribe Neçe Rıhemin – Birazcık Sevdiysen Beni Gitme Ruhum
Doxtor Derman Nizane Tuyi Çaramın – Doktor Derman Bilmiyor Sensin çarem
Pir dixwazım tû yamın bi – Çok isterim benim olmanı
Ez Wek Dina Heztedikim – Seni Deliler Gibi Seviyorum
Eger Tu Yaminbi Kes Nikare Rajiye Ji Destemin – Eğer Sen Benimsen Kimse Alamaz Elimden
Dikim nakim te ji bîr nakim oy canê Destê
m nîne ji te hez dikim oy canê Gunhêm nîne, dil te dîr e oy canê. Ne yapsam ne etsen seni unutamam oy canım, Elimde değil seni seviyorum oy canım, Günahım yok, gönül seni ister.Tu Her Hebi Jiyanamın – Sen hep ol hayatım
Tu damaremidi xunamıni – Sen damarımdaki kanımsın
Heta Taliye – Sonsuza Dek
Heta Taliye Tu Yamini – Sonsuza Dek Benimsin
Axreteji ez te bernadım – Ahirettede seni bırakmam seni